Wat gebeurt er als ik stotter?

Een van de redenen is dat veel PWS de neiging hebben om vast te lopen op die spraakklanken. Daar zijn een paar redenen voor. Ten eerste behoren plosieven tot de klasse van klanken die het snelst worden gefoneerd. Met andere woorden, als we alle klanken in een taal zouden isoleren en ze zouden rangschikken van minst naar meeste tijd nodig om de klank te produceren, dan zouden plosieven zonder twijfel de winnaar zijn. Zij zijn de Usain Bolts van de spraakklanken. Dit brengt ons bij de tweede, en misschien wel belangrijkste reden waarom dit relevant is; Stotteren is een spraak-timing stoornis. Mensen die niet stotteren denken nooit echt na over hun spraak terwijl ze praten. Er zijn geen echte hobbels in de weg. 

Er is nog een klasse van geluiden die ook opduiken als boze irritaties in het leven van veel mensen die stotteren. Deze geluiden zijn stil maar gewelddadig. Ja, ik heb het letterlijk over de stemloze geluiden. De /f/ als in... "vergeet het maar.". Nogmaals, het is niet dat PWS de /f/ klank niet kunnen zeggen, of andere stemloze klanken, er is iets anders aan de hand, wat we zo meteen zullen bespreken.

Maar met de plosieven en stille klanken, die ongeveer 45% van alle medeklinkers uitmaken, is het nogal moeilijk om de symfonie van coördinatie die bij de spraakproductie komt kijken te waarderen als je niet stottert. Wie echt begrijpt hoeveel coördinatie de hersenen nodig hebben om spraak mogelijk te maken, weet ook dat spreken een wonder op aarde is.

Laten we dit een beetje ontgrendelen. Ten eerste, het is niet dat PWS die geluiden niet kan zeggen. De /p/ in p-p-p-p-p park is perfect hoorbaar. Het is de overgang van de ene klank (d.w.z. "p") naar de andere (d.w.z. "a" in het woord "park") die de boosdoener is. Enter stage right, de stembanden.  

Dit is het kortste. Plosieven en stemloze klanken houden niet van overgangen. Het zijn de koppige klanken die graag op één plek blijven, een beetje zoals mijn opa. Bij een stemloze klank staan de stemplooien wijd open, en moeten ze samenkomen om te sluiten. Bedankt intrinsieke stembandspieren, dat jullie ons bewust maken van het bij elkaar brengen van de stembanden om een geluid te maken.

In het geval van plosieven (zie fonetisch schema hieronder), moet een zeer snelle spraakklank snel aansluiten op een tweede spraakklank. Stel je voor dat je iemand bent die stottert, en er staan een heleboel snelle plosieve klanken op een rij om uitgesproken te worden. "Peter Peter pompoen eater....". We moeten onze /p/ producties Usain-Bolt en het striatum (later in deze post) moet zeer snel de productie van het ene geluid synchroniseren met het andere. Dit vereist een ongelooflijke hoeveelheid van nauwkeurigheid, timing en snelheid. 

Herzieningswaarschuwing: Het is de overgang van een stemloze klank of de overgang van een plosief naar een andere klank die bijzonder moeilijk is. Ik hou van popcorn, dus laten we dit woord analyseren. Het eerste wat we ons moeten realiseren is dat de eerste klank in popcorn, de /p/ klank extreem snel wordt geproduceerd en dat de stemplooien in een open toestand zijn omdat de /p/ klank stemloos is. Daarom moeten er twee dingen gebeuren om vloeiend te kunnen spreken: ten eerste moeten we de stembanden coördineren om de overgang van open naar gesloten goed te laten verlopen, en ten tweede hebben we te maken met een supersnelle plosieve /p/.  

Ok, met mij? Zo niet, laten we dan de klanken wat verder bekijken. Hieronder staat een grafiek van de Amerikaanse Engelse fonemen (kleine eenheden van spraak). Dit zijn de medeklinkers die Amerikanen (en de meeste Canadezen) produceren als ze spreken. Telkens wanneer je een blauw symbool ziet (taalkundigen zeggen symbool... geen letter), betekent dit dat de klank wordt voortgebracht met de stemplooien volledig open. Deze blauwe symbolen zijn de achilleshiel van iemand die stottert.  

Het volgende is de linkerkant van de grafiek. Het is gelabeld Manier van Articulatie. De stoppels (ook wel plosieven genoemd) zijn als uitbarstingen van lucht. Als je een plosief geluid vergelijkt met een andere categorie met behulp van een akoestisch analyse-instrument (bijv. Praat), zul je zien hoe snel het geluid wordt geproduceerd. Het is letterlijk een uitbarsting!

‍

Trouwens, hier is een snelle manier om uit te vinden of een geluid door de stembanden wordt voortgebracht. Produceer een willekeurig foneem terwijl je het gebied rond je adamsappel aanraakt. Als het trilt, betekent dit dat het geluid stemhebbend is en dat de stembanden gesloten zijn, zo niet, dan is het stemloos.

Om spraakstiming en -ritme te laten bestaan, moeten veel bewegende delen in de hersenen perfect op elkaar zijn afgestemd. Bij mensen die stotteren is het striatum, een deel van de innerlijke hersenen dat diep in het centrum begraven ligt, wat onhandiger en minder gecoördineerd, en vereist het extra ondersteuning en leren. 

Het striatum is een ongelooflijk deel van machines diep begraven in de hersenen en het is verantwoordelijk voor een aantal hoge en machtige dingen met betrekking tot spraak en stemming. De gemakkelijkste manier om dit te bekijken is door het op te splitsen in twee grote delen. Het bovenste (dorsale) striatum en het onderste (ventrale) striatum. De belangrijkste delen van het dorsale striatum worden het putamen en het caudatum genoemd. Het ventrale deel wordt ook wel de nucleus accumbens genoemd.

Als het gaat om stotteren, is het dorsale gebied van het striatum verantwoordelijk voor de spraak timing en ritme. Dit is ook de reden waarom de meeste SLP's PWS vragen om langzaam te spreken. Door het tempo van spreken te vertragen, wordt de timing die nodig is om alle bewegende delen van de spraak uit te voeren enorm geholpen. Aan de andere kant kan hetalleen vertragen van het spreektempo saai klinken, vermoeiend om naar te luisteren, en ontbreken vele andere prosodische kenmerken van spraak (beperkte toonhoogte variatie, verkeerde pauzes, slechte aanzet van spraak, etc). Nu we het toch over het striatum hebben, het ventrale deel (nucleus accumbens) is betrokken bij afkeer, motivatie en beloning. Dit betekent dat als u een afkeer ontwikkelt van spreken, zij het bepaalde woorden of klanken, het is omdat de onderbuik van het striatum het blijft versterken. 

Review alert: Als je een persoon bent die stottert, dan is het striatum de belangrijkste boosdoener. Het bovenste deel is betrokken bij het verkeerd uitlijnen van de interne spraaktimer, terwijl het onderste deel ervoor zorgt dat u zich slecht voelt als u stottert. 

Er is veel onderzoek gedaan om te begrijpen wat er in de hersenen en de stemplooien gebeurt als iemand stottert, en ook welke geluiden typisch aanwezig zijn tijdens het stotteren. Ja, het is een beetje ingewikkeld, maar hier is het goede nieuws: .... ja, er is echt goed nieuws. Er zijn manieren om de neuro-paden in de hersenen te wijzigen, en in het striatum in het bijzonder. Er is een heel gebied genaamd neuroplasticiteit die in wezen zegt, oefening baart kunst. We moeten eerst weten wat we moeten oefenen, zodat we ons kunnen richten op bepaalde hersencentra die uiteindelijk helpen bij het produceren van (meer) vloeiende spraak. 

Het striatum, Grieks voor gestreept - is zo klein, maar zo belangrijk voor de coördinatie van de spraak. Het is ook fysiek gestreept met witte en grijze materie. Het zou het zebra-gedeelte van de hersenen moeten worden genoemd. Het aanbrengen van veranderingen in de grijze stof in de hersenen kan relatief snel gebeuren, terwijl de witte stof wat hardnekkiger is om blijvende veranderingen te laten optreden. Het goede nieuws is dat door te begrijpen wat er gebeurt in de hersenen, de stembanden, en welke geluiden de meeste invloed hebben op de coördinatie van de spraakproductie, hoe beter we gerichte therapie kunnen hyperfocussen om veranderingen in de hersenen te helpen maken die ertoe leiden dat mensen die stotteren (vloeiender) gaan spreken.